Zarówno aktywność fizyczna jak i umysłowa jest bardzo doceniana w kontekście funkcjonowania nie tylko osób starszych ale i każdego z nas. Jest tak dlatego, że może m.in. zapobiegać lub opóźnić wystąpienie chorób otępiennych np. choroby Alzheimera. Jednak mało się mówi o łączonej aktywności fizycznej z umysłową a moim zdaniem właśnie taka aktywność ma w sobie duży potencjał.
Nie tak dawno bo w 2017 r. ukazał się ciekawy artykuł naukowy (systematic review) dotyczący wpływu aktywności fizycznej i umysłowej na funkcjonowanie osób starszych, gdzie m.in. analizowano taką łączoną aktywność fizyczną z umysłową. Pokrótce przedstawię najistotniejsze informacje z tego artykułu.
Badacze przejrzeli 1095 publikacji. Po ich przejrzeniu do swojej pracy włączyli 19 artykułów. Wszystkie prace dotyczyły osób starszych (po 65 roku życia). Badani nie cierpieli na neurodegeneracyjne ani na inne przewlekłe choroby oraz nie mieli zaburzeń funkcji poznawczych.
Badacze zastanawiali się jak różnego rodzaju aktywności wpływają na funkcjonowanie fizyczne i umysłowe osób starszych. Najwięcej badań dotyczyło łączonego treningu, czyli np. ćwiczenia aerobowe łączone z treningiem oporowym. Inne badania dotyczyły łączonego treningu fizyczno – umysłowego, gdzie ćwiczenia umysłowe były wykonywane symultanicznie (w tym samym czasie co ćwiczenia ruchowe) lub zajęcia były podzielone na dwie części, gdzie osobno był przeprowadzony trening fizyczny i osobno ćwiczenia umysłowe. Ostatnim typem ćwiczeń był pojedynczy trening fizyczny np. taniec czy trening równowagi.
W badaniach oceniano zdolności motoryczne tj. chód, sprawność ruchową czy równowagę oraz funkcje poznawcze tj. pamięć, przetwarzanie informacji, czy zdolność uwagi.
Badacze zauważyli, że najlepsza okazała się łączona aktywność fizyczna z umysłową. Ponadto różnorodny trening fizyczny oraz łączona aktywność umysłowa i fizyczna była znacznie lepsza niż pojedynczy trening fizyczny (np. sam taniec). Odnotowano wówczas najwięcej pozytywnych efektów zarówno dotyczących układu ruchu jak i funkcjonowania umysłowego. Jednak należy ostrożnie podejść do interpretacji wyników, gdyż badania różniły się między sobą m.in. czasem trwania badań i pojedynczych sesji czy intensywnością ćwiczeń oraz wykonywanymi testami. Badacze podkreślają że potrzebnych jest więcej badań dotyczących łączonej aktywności fizycznej i umysłowej oraz obserwacja na jakie konkretnie partie mózgu i połączenia takie ćwiczenia wpływają.
Jaki z tego wniosek i co ja o tym myślę?
Po pierwsze należy pamiętać że należy ćwiczyć zarówno nasze ciało jak i głowę. Po drugie myślę, że łączona aktywność ma swój potencjał. A ze swojego doświadczenia wiem, że zajęcia w których ćwiczący skupia się zarówno na zadaniu umysłowym jak i ruchowym są bardzo wymagające. Z moich obserwacji wynika, że wprowadzając zadania umysłowe do treningu ruchowego zmuszamy do większej koncentracji, skupienia się na danym zadaniu oraz ćwiczymy pamięć. Dzięki czemu wzmacniamy nie tylko nasze ciało ale dajemy też wiele bodźców naszej głowie. W związku z tym takie ćwiczenia powinny dawać lepsze efekty w codziennym funkcjonowaniu ruchowym i umysłowym każdego z nas. Takie rozwiązania stosuje czasem prowadząc zajęcia pilates.
Literatura:
Levin O, Netz Y, Ziv G. The beneficial effects of different types of exercise interventions on motor and cognitive functions in older age: a systematic review. European Review of Aging and Physical Activity 2017, 14:20 DOI 10.1186/s1556-017-0189-z
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29276545
Opracowała mgr Krystyna Zeńczak-Praga.
Write a comment